De Turkijerel: een overzicht van afgelopen weekend

Afgelopen weekend was het wereldnieuws gericht op één enkele gemeenschap: de Turkse Nederlanders. Wat gebeurde er precies? Een overzicht voor wie een weekendje weg was of gewoon het overzicht is kwijtgeraakt.

Om de crisis tussen Turkije en Nederland te kunnen begrijpen moeten we helemaal terug naar 2 maart. Op die dag wordt een ‘informatiebijeenkomst’, waar de Turkse Minister van Justitie zal spreken, geannuleerd door de Duitse autoriteiten vanwege ‘veiligheidsredenen’. Turkse ministers kwamen voor campagnebijeenkomsten naar Europa omtrent het Turks referendum, waarmee de macht van de president flink uitgebreid kan worden.

De Duitse ambassadeur wordt op het matje geroepen in Turkije. Duitsland verbiedt daarna enkele andere bijeenkomsten van Turkse ministers. Nederland volgde de houding van Duitsland op.

Bijeenkomst Cavusoglu

Op 3 maart verklaart het Nederlands kabinet, de campagnebijeenkomst van minister Cavusoglu van Buitenlandse Zaken in Rotterdam op 11 maart ‘ongewenst’. Cavusoglu wordt geadviseerd zijn campagnebijeenkomst te annuleren in Rotterdam, want volgens premier Rutte ‘is de Nederlandse publieke ruimte niet de plek voor politieke campagnes van andere landen’.

Cavusoglu dreigt met economische en politieke sancties, mocht zijn campagnebijeenkomst niet doorgaan. Hij komt ‘hoe dan ook’ naar Rotterdam.

Het kabinet zwicht niet voor de dreigementen vanuit Turkije. Aanvankelijk zegt het kabinet tegen de komst van de minister te zijn, maar hier niets tegen te kunnen doen. Maar dan worden op zaterdag opeens de landingsrechten van de minister ingetrokken; Cavusoglu kan Nederland niet meer binnenkomen.

Komst minister Kaya

Nét wanneer de gebeurtenissen lijken afgelopen te zijn, blijkt de Turkse minister van Familiezaken opeens met de auto onderweg te zijn vanuit Duitsland naar Rotterdam. Ze is vastbesloten en wil vanuit het Turks consulaat een toespraak houden.

Nederland reageert door de omgeving rond het consulaat af te zetten. Hiermee willen ze voorkomen dat Turkse Nederlanders zich kunnen verzamelen voor het consulaat. De Turkse pers, die meereist met de minister, wordt onderweg opgepakt door de politie en teruggestuurd naar Duitsland. Met veel moeite weet de Turkse minister zelf wél het consulaat te bereiken, maar wordt daar tegengehouden door de aanwezige politie. Ze wordt urenlang gegijzeld in een steegje naast het consulaat en haar wordt de toegang tot het consulaat geweigerd. Ondertussen komen honderden Turken, die inmiddels op de hoogte zijn van de situatie, richting het consulaat. Ze wachten op een toespraak van de minister.

Uiteindelijk wordt de Turkse minister op last van de regering tot ‘ongewenste vreemdeling’ verklaard en door de politie uitgezet naar Duitsland. Onder andere de anti-terreurpolitie is aanwezig om haar te begeleiden. Een diplomatieke rel is geboren. Het is een unicum in de recente geschiedenis dat een minister van een bondgenoot het land wordt uitgezet.

Rellen Turken en ME

Terwijl agenten van de aanwezige Mobiele Eenheid, die vanuit heel Nederland naar het consulaat is gekomen, zich opmaken om te vertrekken, worden ze aangevallen door jongeren. Die zijn inmiddels op de hoogte van het feit dat de minister is uitgezet en zijn woedend. De ME reageert met charges. Bij de gevechten worden politiehonden actief ingezet. Jongeren gooien met flessen en stenen. De gevechten zijn zo hevig dat de pers wegvlucht. De gevechten gaan tot diep in de nacht door. Er vallen zeven gewonden, waaronder één politieagent en er worden zeven arrestaties verricht.

Rellen Amsterdam

Op zondagavond gaan Turken in de grote steden de straat op. In Den Haag gebeurt er niet veel en gaan enkele jongeren na een paar keer toeteren probleemloos naar huis, net als in Rotterdam.

In Amsterdam is het drukker. Honderden Turkse Nederlanders blokkeren de toegang op de Dam, het Mercatorplein en Plein 40-45. Uiteindelijk komt het tot gevechten met de ME op Plein 40-45. Er wordt, net als in Rotterdam de nacht ervoor, een waterkanon ingezet.

Demonstraties Turkije

Ook in Turkije wordt er gedemonstreerd tegen het besluit van Nederland om de minister uit te zetten. In het Nederlandse consulaat in Istanbul wordt voor enkele minuten de Nederlandse vlag naar beneden gehaald en wordt de Turkse vlag gehesen.

Eis Turkije

Op maandagmiddag laat het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat er excuses geëist wordt van Nederland voor het politiegeweld tegen Turkse Nederlanders in Rotterdam. Hoewel Erdogan, Turkse ministers en de oppositie oproepen tot economische sancties, laat de Turkse Minister van Economische Zaken weten dat dit geen optie is.

De Nederlandse ambassadeur van Turkije, die op dat moment op vakantie is in het buitenland, krijgt te horen niet meer welkom te zijn in Turkije. Op politiek niveau wordt er niet meer met elkaar gesproken, zolang er niet wordt ingegaan op de Turkse eisen.