Turkse Sjiieten rouwen om martelaarschap imam Hoessein

Terwijl de maand Moharram een neutrale, of zelfs positieve maand is voor de meeste Turkse moslims, heeft een ander deel van de Turkse moslims er een andere mening over.
Turks.nl Redactie

Sjiitische Turkse moslims en Alevieten herdenken in deze maand namelijk de martelaarsdood van de kleinzoon van de profeet: Imam Hoessein. Hij kwam om in het Iraakse Karbala om tijdens de oorlog tegen Yazeed.

In Iğdır en Kars vinden er jaarlijkse herdenkingen plaats door de lokale bevolking. Op de 10e dag van Moharram, de dag dat Imam Hoessein omkwam, staat het leven in Iğdır stil. Winkels sluiten hun deuren en bijna de hele stad kleurt zwart.

In Halkalı, Istanboel vindt er een mega evenement plaats die wordt bijgewoond door hooggeplaatste Turkseleiders. Erdoğan en Kılıçdaroğlu zijn vaste bezoekers. In 2012 was dit volgens UNESCO het beste asjoera-evenement.

Turkse Sjiieten
Er zijn ca. 3 miljoen Sjiieten in Turkije, de meesten zijn van Azerbeidzjaanse origine. Oorspronkelijk komt deze groep uit de provincies Iğdır en Kars. De meesten zijn echter geëmigreerd naar het westen van Turkije en naar Europa. Zo leven er alleen al in de wijk Halkalı in Istanboel half miljoen Azeri’s.

De leider van de Sjiitische Turken is Selahattin Özgündüz. Atatürk is een populair figuur voor de Azeri’s. Imams van de Sjiitische moskeeën worden meestal opgeleid in Iran. Bekende personen uit de gemeenschap zijn ex-politicus Sinan Oğan, acteur Tamer Karadağlı, voetballer Servet Çetin, bokser Sinan Şamil Sam, taekwondo kampioen Servet Tazegül, model Çağla Şikel en voetbalvrouw Zeynep Sever Demirel.

Sjiitische rouwrituelen
Sjiieten komen deze maand, vooral de eerste tien dagen, bij elkaar in de moskee waar er het verhaal: ‘De tragedie van Karbala’ wordt verteld en er gezamenlijk wordt gerouwd. Asjoera, de tiende dag, is de dag dat imam Hoessein wordt vermoord. Op deze dag is het heel druk in de Sjiitische moskeeën en dragen de meesten zwarte kleding, als symbool van rouw. Het is verder gebruikelijk dat er rouwtochten worden gehouden in het openbaar in plaats van in een gesloten ruimte, zoals een moskee.

Er wordt gerouwd door met de hand op de borst te slaan en te participeren in de rouwzang. In landen als Pakistan,Afghanistan en Irak gaan enthousiaste Sjiieten echter ver en doen aan zelfkastijding. Zij snijden in hun lichaam om zich te vereenzelvigen met imam Hoessein. In Turkse landen daarentegen wordt er veel bloed gedoneerd.

Sjiitische leiders hebben dit soort processies streng veroordeeld. Grootayatollah Ali Khamenei, door velen gezien als de hoogste Sjiitische leider, vaardigde zelfs een fatwa uit hiertegen. In andere landen doneren Sjiieten bloed om de martelaarschap te herdenken. Verder zijn feestjes en vieringen ongepast in de gehele maand, zo wordt er bijvoorbeeld niet gehuwd.

In Den Haag vindt er een jaarlijkse rouwtocht plaats van honderden rouwende Sjiieten en in verschillende moskeeën wordt er gerouwd.

Slag om Karbala
In het jaar 680 na Christus was er een groot conflict tussen aanhangers van de familie van de profeet (Ahl-al Bayt) en het regime dat het kalifaatschap had opgeëist. Nabij Karbala werden imam Hoessein met zijn familie en metgezellen aangevallen door het leger van Yazeed. Wat volgde was een mensonterende strijd die 10 dagen duurde en resulteerde ineen overwinning voor Yazeed.

Sjiieten
De Islam kent twee hoofdstromingen: Het Sjiisme en het Soennisme. Het meest kenmerkende verschil tussen Sjiitische- en Soennitische stromingen is dat de Sjiieten van mening zijn dat Ali, de schoonzoon van de profeet, de rechtmatige opvolger van de profeet is. Soennieten zijn echter tevreden met de toenmalige gang van zaken.