Turken in Iran massaal de straat op

De Turks-Azerbeidzjaanse bevolking in Iran is massaal de straat op gegaan om te protesteren tegen een televisiekanaal. 
Turks.nl Redactie

Op het kanaal was er namelijk een discriminerende scene in een aflevering van het kinderprogramma ”Fitileh”. Een Turkssprekende vader en zoon liepen naar de receptionist toe om te klagen over stinkende toiletten in het hotel. Hierop reageerde de receptionist door te zeggen dat de toiletten ruiken naar hun adem. Er werd overigens gesuggereerd dat de vader en zoon hun tanden poetsten met een toiletborstel.

Hierop gingen veel Azerbeidzjaanse Turken de straat op om te protesteren tegen het televisiekanaal. In Tabriz braken gevechten uit tussen de politie en demonstranten. IRIB, vergelijkbaar met het Turkse RTÜK bood haar excuses aan. Enkele medewerkers van het programma zouden zijn ontslagen. Turkse parlementsleden zouden hebben aangegeven een aanklacht in te dienen.

Kakkerlak
Dit was overigens niet de eerste keer dat de Turkse bevolking in Iran werd beledigd. In 2006 publiceerde een aan de staat-gelieerde krant een spotprent met een kakkerlak die Turks sprak. Aanvankelijk werd er niks ondernomen tegen de spotprent, waarop de Turkse bevolking de straat op ging om te protesteren, welke uitmondden in rellen. Hierop werd de krant verboden en de maker van de spotprent en de uitgever gearresteerd.

Amnesty International beweerde dat er honderden, dan wel duizenden arrestaties verricht zouden zijn en er veel doden zouden zijn gevallen. De Iraanse regering hield het op 330 arrestaties en 4 doden onder de demonstranten.

Zuid-Azerbeidzjan
Er leven ongeveer 25-30 miljoen Azerbeidzjaanse Turken in Iraans Azerbeidzjan, ook wel Zuid-Azerbeidzjan genoemd. De republiek Azerbeidzjan wordt als Noord-Azerbeidzjan gezien. Tot 1941 was de regio afwisselend onder Perzisch, Turks en Russisch bestuur. Omdat de Azerbeidzjanen verdeeld zijn over twee landen, zijn er vaak protesten. Bijvoorbeeld voor scholing in de Turkse moedertaal. Daarnaast heeft de republiek Azerbeidzjan ook een slechte relatie met Iran, vanwege de in hun ogen onderdrukte Turkse bevolking in Iran. Zij zien liever een hereniging met het zuiden.

Tiraxtur Sazi F.C.
Tractor Sazi F.C. uit Tabriz, is een succesvolle voetbalclub en wordt als symbool gezien van de Turkse identiteit. Dit is duidelijk te merken bij en rondom wedstrijden van de club. Elke wedstrijd worden er leuzen geroepen als: ‘Leve Azerbeidzjan!’, ‘Laat Azerbeidzjan bestaan, moge hij blind worden die dit niet wilt!’, ‘Azerbeidzjan is ons thuisland, Tiraxtur (Tractor) is onze Grijze Wolf!’ en ‘Turkse scholing voor iedereen!’.

Daarnaast worden Grijze Wolf tekens met hun handen gemaakt en doet men het geluid van een huilende wolf na. Als het elftal een doelpunt incasseert wordt er ”Eybi Yox!” geroepen. In het Turks wordt dit vertaald als ‘ayibi yok’ (‘het is niets om je voor te schamen’). In Iran worden de fans, de Rode Wolven, gezien als ‘de beste fans in Iran’.

Turks-Azerbeidzjaanse bewegingen
In 1991 richtten een groep politici en intellectuelen onder leiding van dichter Piruz Dilençi de eerste separatistische beweging van de Azerbeidzjaanse Turken op. In 2002 werd een tweede opgericht. In tegenstelling tot separatistische bewegingen in andere landen, zoals de PKK in Turkije, gebruiken Azerbeidzjaanse Turken geen dood en verderf voor hun doelstellingen.