Schaft Turkije de dienstplicht af?

Turks.nl Redactie

Turkse media koppen bijna dagelijks met de bovenstaande titel. Bij bijna elke persconferentie wordt de premier of president gevraagd of er wordt gedacht over het afschaffen van de dienstplicht. Al jarenlang is het antwoord: ‘daarvan is geen sprake’. Desondanks wordt het telkens weer gevraagd; de kwestie is erg populair bij de Turkse mannen. Dit keer lijkt er een verandering te komen. Of toch niet?

Momenteel is het in Turkije verplicht te dienen in het leger. In principe wordt elke Turkse man op de 21e verjaardag opgeroepen voor de militaire dienstplicht. Maar er zijn uitzonderingen: Zo mogen studenten de dienstplicht verlengen tot na hun studie en mag je sinds kort je dienstplicht afkopen als je kan bewijzen dat je in het buitenland leeft, werkt of studeert.

De dienstplicht duurt sinds 2013 in principe één jaar. Als je bent afgestudeerd van een universitaire instelling kan je ervoor kiezen de dienstplicht te doorbrengen als officier of als militair de termijn te verkorten tot een half jaar. Tenzij je zeer goede resultaten haalt bij toetsen, heb je geen keuze over naar waar je wordt uitgezonden.

Je kan worden uitgezonden naar kustgebieden zoals Antalya en Bodrum, naar het relatief rustige West-Turkije, Noord-Turkije, Noord-Cyprus, maar ook naar het zuidoosten van Turkije of Syrië. Daar is het leger verwikkeld in zware gevechten met terreurbewegingen als PKK en IS.

Turken in het buitenland, zoals Turkse Nederlanders, kunnen hun dienstplicht afkopen voor duizend euro. Turken in Turkije hebben het niet zo simpel. Zij kunnen in principe de dienstplicht niet afkopen, omdat ze gewoon in Turkije leven.

Mocht de dienstplicht afkoopbaar worden, kan in principe de dienstplicht wegvallen voor welgestelde Turken.

Uitspraak premier

Recentelijk kwam de premier volop in het nieuws, omdat hij de veelgestelde vraag dit keer anders beantwoorde. “We kijken positief naar het afkopen van de dienstplicht”, zei premier Binali Yıldırım.

Volgens hem wordt het leger steeds meer geprofessionaliseerd. In dat geval zou de plicht voor normale burgers om te dienen in het leger kunnen vervallen.

Sidenote: alleen voor de welgestelde Turken. Als er de mogelijkheid komt om je dienstplicht af te kopen, moet je nog wel altijd dat geld kunnen hebben.

Tegenstrijdigheid

De uitspraken van de premier worden tegengesproken door zijn eigen AK Partij. De partijwoordvoerder Mahir Ünal zei dat er geen dergelijk onderwerp op tafel ligt. Hij liet wel een deur open: “misschien na de verkiezingen”.

President Erdoğan was er duidelijker over: “Daarvan is geen sprake”.

Kortom: voor de Turk in Turkije wordt nog altijd niet duidelijk of de dienstplicht afkoopbaar wordt of niet.